- 10 Kasım 2023
UX ve UI Tasarımcı – Kim Ne Yapıyor ?
UI ve UX Tasarımcılarının ne yaptığına geçmeden önce tasarım hakkında bilgi sahibi olmamız gerekiyor. Bir meslek olarak tasarım çok geniş ve muğlak bir terimdir. Birinin “ben tasarımcıyım” demesi, mesleğinin tam bir tanımı değildir. Her şeyden önce, bir tasarım probleminin asla tek bir doğru cevabı yoktur. Bu size herkesin tasarımcı olabileceğini hissettirse de, göz önünde bulundurulması gereken bir başka şey de bir tasarım problemine on binlerce yanlış cevap verilebileceği ve bazen bu yanlış cevapların maliyetinin yıllar sonra ortaya çıkabileceğidir.
De Havilland şirketine ait olan ve 1950’lerde çok popüler olan De Havilland Comet, dönemin diğer uçaklarına göre daha yüksek irtifalarda daha hızlı uçabilmesiyle biliniyordu. 1953 yılında üç uçak havada parçalanarak toplam 43 kişinin ölümüne neden oldu. Kazaların nedeninin uçağın pencerelerinin tasarımı olduğu ortaya çıktı. Evlerimizden bildiğimiz dikdörtgen pencereler yüksek irtifada köşelerindeki baskı nedeniyle kırılıyor ve uçağın düşmesine neden oluyordu. O yıllardan sonra uçakların pencereleri bugün bildiğimiz şekli aldı.
Tabii ki yukarıdaki örnek bir endüstriyel tasarım hatasıdır ve çok fazla malzeme mühendisliği ve fizik içerir. Son zamanlarda teknoloji her eve girdikçe, ekranlar için arayüzler üretmek üzere birçok yeni tasarım rolü ortaya çıktı. Günümüzde UX veya UI tasarımcısı gibi iş unvanları diğer sektörlerden gelen tasarımcılar için bile kafa karıştırıcı olabiliyor.
Bu yazıda, bu iki tasarım unvanının ne olduğunu, ne yaptıklarını ve bunu teknoloji endüstrisi bağlamında nasıl yaptıklarını açıklayacağız.
UX Tasarımcı (Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı)
Bir kullanıcı deneyimi (UX) tasarımcısı, kullanıcılara anlamlı ve ilgili deneyimler sağlayan ürünler yaratmayı amaçlar. Bu, marka, tasarım, kullanılabilirlik ve işlev yönleri de dahil olmak üzere ürünün edinilmesi ve entegre edilmesi sürecinin tamamının tasarlanmasını içerir.
UX tasarımı, son kullanıcının ürünle etkileşimini çerçeveler. UX, kullanıcının ürün içindeki yolculuğunun tamamını dikkate alır ve etkileşimin duyarlılığını ve öğelerin tasarımını şekillendirmeyi amaçlar.
UX tasarımcıları, müşterilerin nihai ihtiyaçlarını anlamak ve karşılamak için pazarlamacılar ve ürün ekipleriyle yakın iş birliği içinde çalışır. Mükemmel bir kullanıcı deneyimi bir gecede oluşmaz. UX tasarım süreci genellikle kullanıcı testlerini ve araştırmalarını içerir. UX tasarım sürecinin, yazılım projesi bir ürün olarak tamamlandıktan sonra bile devam etmesi yaygındır.
Bir UX tasarımcısı olarak, iş hedeflerini, teknik kısıtlamaları ve kullanıcı ihtiyaçlarını dikkate almanız ve kullanıcının yolculuğunun olumlu bir deneyimle sonuçlanmasını sağlamanız beklenir.
21.yüzyılda zaman daha hızlı ilerliyor. 20. yüzyılda nispeten ilkel bilgisayar uygulamalarını öğrenmek aylar süren kurslar gerektirirken, bugün kullanıcı deneyimi belli bir seviyeye ve standarda ulaştığı için büyük profesyonel uygulamaları bile tamamen öğrenmek birkaç gün sürüyor. Bunun temel nedeni ise kullanıcı odaklı tasarımın alışkanlıklarımızla örtüşmesi.
Kullanıcı odaklı tasarım denince akla gelen ilk isim olan Don Norman, kullanıcı deneyiminin önemini şu şekilde açıklıyor: “İnsanlar o kadar uyumludur ki, bir esere uyum sağlamanın tüm yükünü omuzlayabilirler, ancak yetenekli tasarımcılar eseri kullanıcılara uyarlayarak bu yükün büyük bir kısmını ortadan kaldırırlar.”
UI Tasarımcı (Kullanıcı Arayüzü Tasarımcısı)
Ürünün genel hissiyatıyla ilgilenen UX tasarımcılarının aksine, kullanıcı arayüzü (UI) tasarımcıları ürünün nasıl göründüğüyle ilgilenir. UI tasarımcıları, bir kullanıcının etkileşime girdiği her ekranı veya sayfayı tasarlamak ve arayüzün UX tasarımcısının belirlediği yolu görsel olarak iletmesini sağlamaktan sorumludur.
UI tasarımcıları genellikle tutarlı bir stil kılavuzu oluşturmaktan ve ürün genelinde tutarlı bir tasarım dilinin uygulanmasını sağlamaktan sorumludur. Görsel öğelerde tutarlılığı sağlamak ve hata veya uyarı koşullarının nasıl görüntülendiği gibi davranışları tanımlamak, bir UI tasarımcısının sorumluluğuna girer.
Her insanın görsel tasarım hakkında bir fikri vardır ve seçtiği renklerin veya yazı tiplerinin iyi göründüğünü düşünebilir. Bu yanlış bir kanıdır. UI tasarımı, tıpkı UX tasarımı gibi ciddi bilgi gerektirir. Tasarım, verilerle beslenerek geliştirilmeli ve kullanıcı kitlesine göre şekillendirilmelidir. Herhangi birimize harika görünen renkler, o ürünün pazarlanacağı sektör için uygun olmayabilir veya devasa yazı tipleriyle dekore edilmiş web siteleri, minimal trendlere alışkın olan günümüz kullanıcılarına hitap etmeyebilir.
Günümüzün UI tasarımcıları web siteleri, mobil uygulamalar, giyilebilir teknoloji ve akıllı ev cihazları üzerinde çalışmak için neredeyse sınırsız fırsatlara sahiptir. Bilgisayarlar günlük hayatın bir parçası olmaya devam ettiği sürece, her yaştan, geçmişten ve teknik deneyimden kullanıcının etkili bir şekilde kullanabileceği arayüzler oluşturma ihtiyacı olacaktır.
Farklar
Bu iki terim sıklıkla karıştırılsa da aslında ürün geliştirme sürecinin iki farklı parçasıdır. UI ve UX arasındaki farklar sorulduğunda, Truvani’nin yardımcı yaratıcı yönetmeni Craig Morrison şu cevabı veriyor: “UX ve UI tasarımı arasında hiçbir fark yoktur çünkü bunlar birbirleriyle karşılaştırılamaz iki şeydir.”
CACI International’da tasarımcı olan Jason Ogle buna farklı bir açıdan yaklaşıyor ve şöyle diyor: “UI bizi gitmek istediğimiz yere götüren köprüdür, UX ise vardığımızda aldığımız histir.”
Ana farklardan biri şudur. UX büyük resimdir. Öyle ki UI tasarımı UX’in bir parçasıdır. Kullanıcı deneyimi üzerinde önemli bir etkisi vardır. Dünyanın en güzel şehrine dünyanın en rahatsız arabasıyla seyahat etmeyi tercih etmeyebilirsiniz. Harika bir ürün fikriniz veya önemli çözümler sunan bir uygulamanız olsa bile, uygulama arayüzünde renk karmaşıklığı veya yanlış yazı tipi kullanımı pazarlama faaliyetlerinizi kötü etkileyecektir.
Sonuç
Teknolojinin harika gelişimi, her mesleğin birden fazla uzmanlığa bölünmesine ve farklı mesleki disiplinlerin ortaya çıkmasına yol açtı. Görünüşe göre bugün yaşayan herhangi biri, sanayi devrimi öncesi toplumlarda bir ömürden daha fazla yaşam deneyimine bir yılda sahip oluyor.
Bu hızlı tempolu çağda, hiçbirimiz zamanımızı boşa harcamak istemiyoruz. Bu yüzden UX ve UI tasarımı gibi disiplinler hayatımızı kolaylaştırmayı amaçlıyor. İnsan merkezli tasarımlar giderek daha yaygın hale geliyor ve web sitelerinden mobil uygulamalara kadar hiçbir şey yalnızca içeriğin kalitesine göre değerlendirilmiyor.
Bu disiplinlerden birini veya her ikisini de öğrenmekte özgürsünüz. Ancak ilgi alanlarınıza ve yeteneklerinize göre sizi ciddi bir öğrenme süreci beklediğini unutmayın. İyi haber şu ki, hayatımızda bilgisayarlar ve uygulamalar olduğu sürece, kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzü tasarımcılarına olan talep artmaya devam edecek.
Bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip etmeyi unutmayın!
Bilimle Kalın.
Kaynakça
https://evrimagaci.org/ucaklarin-camlari-neden-evlerimizdeki-gibi-kare-degil-de-yuvarlaktir-9712
https://www.fastcompany.com/3032719/ui-ux-who-does-what-a-designers-guide-to-the-tech-industry
https://www.interaction-design.org/literature/topics/ux-design
https://careerfoundry.com/en/blog/ux-design/the-difference-between-ux-and-ui-design-a-laymans-guide/